چرا فرمان خودرو در سرعت پایین سفت میشود؟ (دلایل + روشهای رفع مشکل)
سفت شدن فرمان در سرعتهای پایین—مثل هنگام پارک کردن یا دور زدن در کوچهها—یکی از مشکلات آزاردهنده و البته خطرناک در خودروهاست. وقتی فرمان بیش از حد سفت میشود، کنترل ماشین سختتر شده و احتمال بروز خطا هنگام مانور افزایش پیدا میکند. در این مطلب دلایل اصلی، روشهای تشخیص و راههای رفع این مشکل را کامل بررسی میکنیم.
دلایل اصلی سفت شدن فرمان در سرعتهای پایین
۱. کم بودن روغن هیدرولیک فرمان
در خودروهای هیدرولیک، روغن نقش اصلی را در سبک بودن فرمان دارد.
اگر روغن کم شود:
- فرمان سفت میشود
- در سرعت پایین بدتر حس میشود
- احتمال صدا دادن پمپ فرمان نیز وجود دارد
راهحل:
سطح روغن مخزن هیدرولیک را بررسی و در صورت نیاز تکمیل کنید. اگر روغن کم شده، حتماً نشتی را پیدا کنید.
۲. خرابی پمپ هیدرولیک فرمان
پمپ هیدرولیک وظیفه ایجاد فشار لازم را دارد.
اگر پمپ ضعیف شود:
- فرمان مخصوصاً در سرعت پایین سفت میشود
- ممکن است صدای ناله یا زوزه از موتور شنیده شود
۳. خرابی یا خشک شدن سگدست و سیبکها
قطعاتی مثل سیبک فرمان، سیبک طبق و سگدست اگر خشک یا فرسوده شوند، حرکت فرمان را سخت میکنند.
نشانهها:
- صدای تقتق روی دستانداز
- برگشت دیرهنگام فرمان
- گیر کردن لحظهای فرمان
۴. خرابی یا لقی میل فرمان (شفت فرمان)
میل فرمان اگر گیر کند یا زنگزدگی داشته باشد، فرمان در سرعت پایین سفتتر میشود.
۵. فشار باد پایین تایرها
یکی از سادهترین و شایعترین دلایل:
کمبود باد چرخ = افزایش اصطکاک = فرمان سفتتر در سرعت پایین
۶. مشکلات جلوبندی (بوشها و طبقها)
بوش خشک، پاره یا سفتشده باعث میشود هنگام چرخش چرخها مقاومت ایجاد شود و فرمان سفتتر شود.
۷. مشکل در کمکفنرها یا فنرهای جلو
کمکفنر خراب میتواند هنگام چرخش چرخها فشار اضافی روی جلوبندی وارد کند.
۸. خرابی سیستم فرمان برقی (EPS)
در ماشینهای فرمان برقی:
- ضعیف شدن موتور برقی
- خطای سنسور زاویه فرمان
- خطای یونیت EPS
میتواند باعث سفت شدن فرمان بهخصوص در سرعت پایین شود.
معمولاً چراغ EPS هم روشن میشود.
راههای رفع مشکل سفت شدن فرمان
✅ ۱. بررسی سطح و کیفیت روغن هیدرولیک
اگر روغن تیره، بوی سوختگی دارد یا کف کرده، تعویض شود.
✅ ۲. تست سلامت پمپ هیدرولیک
با چرخاندن فرمان درجا و گوش دادن به صداهای غیرعادی میتوان مشکل را تشخیص داد.
✅ ۳. بررسی باد تایرها
فشار باد را به مقدار استاندارد درج شده روی ستون درب راننده تنظیم کنید.
✅ ۴. بازدید جلوبندی
سیبکها، بوشها، طبق، میل تعادل و بلبرینگها باید توسط جلوبندیساز بررسی شوند.
✅ ۵. اسپری روانکننده روی میل فرمان
در صورت گیرکردن شفت فرمان، روانکاری تخصصی مشکل را برطرف میکند.
✅ ۶. بررسی سیستم EPS با دیاگ
اگر خودرو فرمان برقی دارد، خطاها باید با دستگاه دیاگ بررسی و رفع شوند.
چگونه از سفت شدن فرمان جلوگیری کنیم؟
- چک کردن دورهای روغن هیدرولیک
- استفاده نکردن از فرمان در حالت توقف کامل
- تنظیم منظم باد تایرها
- سرویس جلوبندی هر ۲۰–۳۰ هزار کیلومتر
- گریسکاری دورهای سیبکها (در خودروهای قابل سرویس)
پرسشهای متداول
اگر فرمان فقط موقع پارک سفت میشود، مشکل از چیست؟
معمولاً پمپ هیدرولیک یا کمبود روغن مقصر است.
سفت بودن فرمان میتواند خطرناک باشد؟
بله؛ مخصوصاً هنگام دور زدن، پارک یا مانور سریع.
آیا رانندگی با فرمان سفت به خودرو آسیب میزند؟
بله، فشار زیادی به پمپ، جلوبندی و لاستیکها وارد میشود.
