علت صدای تقتق هنگام دور زدن خودرو
صدای «تقتق» هنگام دور زدن یکی از رایجترین مشکلات خودروهاست. این صدا معمولاً زمانی شنیده میشود که فرمان را تا انتها میچرخانید؛ بهخصوص موقع دور زدن کامل یا حرکت در خیابانهای باریک. این مشکل علاوهبر ایجاد مزاحمت، میتواند نشانه وجود ایراد در سیستم انتقال نیرو یا جلوبندی باشد. در ادامه، تمام دلایل و راهحلهای این صدا را مرحلهبهمرحله بررسی میکنیم.
دلایل اصلی صدای تقتق هنگام دور زدن
۱. خرابی سر پلوس (شایعترین علت)
در بیشتر خودروهای دیفرانسیل جلو، سر پلوس خرابشده هنگام دور زدن و گاز دادن صدای تقتق ایجاد میکند.
مهمترین دلایل خرابی سر پلوس عبارتاند از:
- پاره شدن گردگیر پلوس
- کمبود یا خشک شدن گریس
- کارکرد بالا و سرویس نکردن بهموقع
اگر صدا هنگام پیچیدن به چپ باشد، معمولاً پلوس سمت راست خراب است و برعکس؛ بنابراین تشخیص جهت صدا اهمیت زیادی دارد.
۲. خرابی یا لقی سیبک فرمان
سیبک وظیفه اتصال چرخها به سیستم فرمان را برعهده دارد. وقتی سیبک فرسوده میشود، هنگام چرخاندن فرمان صدای تقتق ایجاد میکند.
نشانههای خرابی سیبک:
- صدای تقتق روی دستانداز
- لرزش فرمان
- سفت شدن فرمان
۳. لقی یا خرابی بوشهای طبق
اگر بوش طبق خشک، پاره یا لقی داشته باشد، در زمان وارد شدن فشار جانبی مثل دور زدن صدای تقتق تولید میشود. این مشکل در خودروهای کارکرد بالا بیشتر دیده میشود.
۴. خرابی کمکفنر یا توپی سر کمک
کمکفنر فرسوده یا توپی سر کمک خراب، در هنگام چرخش فرمان صدا ایجاد میکند.
این مشکل معمولاً در خودروهای قدیمی یا خودروهایی با استفاده طولانیمدت دیده میشود.
۵. شل بودن پیچهای چرخ
اگر پیچهای چرخ شل باشند، در هنگام دور زدن صدای تقتق کاملاً طبیعی است.
این مورد خطرناک محسوب میشود و باید فوراً بررسی شود.
۶. خرابی توپی چرخ یا بلبرینگ چرخ
وقتی بلبرینگ آسیب ببیند، صدا در زمان دور زدن بیشتر میشود و ممکن است بهصورت یکنواخت یا تیکهتیکه شنیده شود.
در بسیاری از موارد، راننده همراه با صدا لرزش خفیفی هم احساس میکند.
راهحلهای رفع صدای تقتق
۱. بررسی و تعویض سر پلوس
در حدود ۷۰ درصد مواقع علت اصلی همین قطعه است.
اگر گردگیر پاره شده باشد، گریس بیرون میریزد و سر پلوس باید تعویض شود.
۲. سرویس کامل جلوبندی
برای جلوگیری از آسیبهای بیشتر، بررسی کامل جلوبندی ضروری است.
سیبکها، بوشها، طبق و میل تعادل باید توسط جلوبندیساز بررسی و در صورت خرابی تعویض شوند.
۳. سفت کردن پیچهای چرخ
اگر صدا جدیداً شروع شده، ابتدا پیچهای چرخ را بررسی کنید.
در بسیاری از موارد، همین کار ساده مشکل را برطرف میکند.
۴. بررسی کمکفنر و توپی سر کمک
اگر این قطعات خراب شده باشند، معمولاً تعویض بهترین راهحل است.
این کار باعث حذف صدا و بهبود کیفیت فرمانپذیری میشود.
۵. گریسکاری قطعات مفصلی
در بعضی خودروها گریسکاری بخشهای خاص میتواند صدا را کاهش دهد.
البته این کار باید توسط متخصص انجام شود.
چگونه از ایجاد این صدا جلوگیری کنیم؟
- بررسی دورهای گردگیر پلوس
- پرهیز از چرخاندن فرمان در حالت توقف
- عبور نکردن با سرعت بالا از چالهها
- سرویس دورهای جلوبندی هر ۲۰ هزار کیلومتر
- استفاده از گریس و قطعات باکیفیت
رعایت این نکات باعث افزایش عمر قطعات و کاهش هزینههای تعمیرات میشود.
پرسشهای متداول
وقتی فقط موقع پیچیدن به یک سمت صدای تقتق میشنوید، علت چیست؟
معمولاً سر پلوس سمت مخالف مشکل دارد.
اگر صدا فقط هنگام حرکت آرام باشد، چه اتفاقی افتاده؟
این حالت بیشتر به خرابی سیبکها یا بوشها مربوط است.
آیا میتوان با وجود صدای پلوس رانندگی کرد؟
بله، اما ادامه رانندگی باعث خرابی کامل پلوس میشود و ممکن است خودرو هنگام حرکت گیر کند.
